Zamek w Blois
Zamek królewski w Blois to jedno z najbardziej fascynujących miejsc Doliny Loary, gdzie każdy kamień zdaje się opowiadać historię wielkich dramatów, królewskich ambicji oraz zmian stylów architektonicznych. Wznosi się w centrum miasteczka Blois nad brzegiem Loary, stanowiąc punkt, od którego rozwój miasta i władzy królewskiej splata się z historią Francji. Ten zamek-muzeum, wieloetapowo budowany od czasów średniowiecza aż po XVII wiek, pozostaje dziś symbolem transformacji — politycznej, artystycznej i kulturowej — jaka dokonywała się we Francji przez wieki.
Historia Blois zaczyna się już w czasach średniowiecza, kiedy to Blois było siedzibą możnego rodu hrabiów, którzy rządzili obszarami środkowej Francji. Już w X i XI wieku warownia została rozwinięta, zaś duża wieża (Grand Tour) i inne obwarowania świadczyły o znaczeniu militarno-politycznym tego miejsca. W trakcie wojen, sporów feudalnych i przetasowań dynastycznych Blois kilkakrotnie ulegało zniszczeniom i odbudowie. Przez wieki rozwój zamku szedł w parze z rozwojem miasta: gdy władza hrabiów rosła, inwestowano w mury, wieże, pomieszczenia reprezentacyjne; gdy rola Blois malała, zamek bywał zaniedbywany.
Przełomowym momentem w dziejach Blois było objęcie tronu przez Ludwika XII w 1498 roku. Urodzony w Blois, Ludwik uczynił swój zamek rezydencją królewską, co przyniosło mu nową rangę. Zostały wtedy zapoczątkowane prace przebudowy, które położyły podwaliny pod to, co dziś nazywamy skrzydłem Ludwika XII — łączącym gotyckie elementy późnego średniowiecza (gotyk płomienisty) ze wschodzącymi wpływami renesansu włoskiego. Wraz ze swoją małżonką, Anną Bretanią, Ludwik XII zamówił budowę reprezentacyjnych fasad, pomieszczeń dworskich, kaplicy oraz ogrodów, które miały służyć zarówno jako miejsce odpoczynku, jak i scena ceremonii dworskich. W owym czasie Blois stało się ważnym centrum polityki, kultury i dyplomacji: przyjmowano gości, organizowano uroczystości, fety, turnieje; urzędnicy i humaniści odwiedzali zamek jako punkt odniesienia.
Kiedy Ludwik XII zmarł, następny znaczący wkład wniósł Franciszek I. W jego czasach wskrzeszono plany renesansowe, dobudowano skrzydło francusko-renesansowe — tzw. skrzydło Franciszka I — z piękną klatką schodową spiralną, dekoracjami inspirowanymi antykiem, wysokim sztukaterem, herbami, ornamentami. Schody spiralne w tym skrzydle stały się symbolem architektonicznej śmiałości i stylu, który w Blois osiągnął znakomitą równowagę między dekoracją a funkcją. Wnętrza świeciły barwą tkanin, mebli, obrazów, a dwór królewski tętnił życiem — nie zawsze w Blois, bo monarchowie często podróżowali, ale Blois pozostawało jednym z ośrodków władzy i kultury.
Wraz z upływem czasu Blois doświadczyło także dramatów politycznych i społecznych. Podczas wojen religijnych, podczas zmagań o władzę między różnymi gałęziami rodu królewskiego, Blois stawało się miejscem intryg. W 1588 roku na przykład doszło do zamachu na Henryka I, księcia Gwizjuszów, którym kierował król Henryk III — wydarzenie dramatyczne, którego echo przeszło do legend i historii. Również w XVII wieku Blois odegrało rolę w konflikcie rodzinnym między królem i jego matką — Marią Medycejską — która została uwięziona w zamku, by następnie, w 1619 roku, zorganizować spektakularny podstępny ucieczkę przez okno za pomocą drabiny. Ten epizod pokazuje, że zamek nie był tylko świadkiem wielkich wydarzeń, ale miejscem, w którym toczyły się losy ludzi, spisków, uczuć i ambicji.
Architektura Blois to niezwykła mozaika stylów — zamek nie powstał w jednym okresie, lecz przez wieki dokonywano w nim zmian, które pozostawiły widoczne ślady różnych epok. W jednej bryle można dostrzec pozostawione fragmenty warowni średniowiecznej, gotyckie krużganki i wysokie wieże; w innym skrzydło gotycko-renesansowe wykreowane przez Ludwika XII; dalej „skrzydło Francois I” pełne renesansowych detali, klasycznych porządków w kolumienkach, ornamentów roślinnych, okien o łukach zdobionych, ścian z kamienia przeplatanego cegłą. Potem, w XVII wieku, dobudowano skrzydło Gastona d’Orléans, klasyczne, bardziej stonowane, zgodne z modą baroku i klasycyzmu francuskiego — choć projekt ambitny, to niedokończony w pełni. Współistnienie tych skrzydeł sprawia, że Blois to prawdziwa kronika architektoniczna — można w nim „czytać” rozwój architektury francuskiej od lat średnich, przez renesans, aż po schyłek XVII wieku.
Ogrody, które towarzyszyły zamkowi, choć w dużej mierze zaginęły, kiedyś zajmowały ważne miejsce w jego układzie — tarasowe ogrody, fontanny, alejki, potoki, systemy wodne i układy geometryczne, służące zarówno dekoracji, jak i praktycznym potrzebom (np. zaopatrzenie w wodę, odpoczynek). Ogrody te zostały zniszczone w kolejnych stuleciach — w czasach rewolucji, zaniedbania czy przemian urbanistycznych — lecz XIX-wiekowe prace przywracania części przestrzeni zielonej (m.in. poprzez projekt ogrodnika Gilles’a Clémenta) starały się odnowić ducha dawnej potęgi ogrodowej Blois.
W czasie Rewolucji Francuskiej zamek, jak wiele rezydencji królewskich, stanął w obliczu zagrożeń ‒ meble i dekoracje rozproszone, część budowli zaniedbana, niektóre pawilony służyły nowym, mniej szlachetnym celom, np. koszar, skladów, instytucji wojskowych. Dopiero w XIX wieku, pod wpływem romantycznego odrodzenia zainteresowania historią i zabytkami, z inicjatywy takich osób jak Prosper Mérimée i architekta Félixa Dubana, podjęto szerokie działania restauracyjne. To dzięki nim zamek nie tylko został uratowany przed dalszym upadkiem, ale także odpowiednio przystosowany do roli muzeum: przywrócono mu wygląd apartamentów królewskich, odbudowano fragmenty skrzydeł, udekorowano fasady i wnętrza tak, by oddawały atmosferę epok, które Blois przeżyło.
Dzisiaj zamek w Blois jest muzeum oraz wielkim centrum kultury i turystyki. W jego wnętrzach mieszczą się kolekcje sztuki, izby wystawowe, pomieszczenia królewskie umeblowane tak, by przybliżyć życie w zamku gdy był królewską rezydencją. Odwiedzający mogą spacerować przez wielkie schody Franciszka I, podziwiać fasady skrzydła Ludwika XII, zobaczyć komnaty, kaplice, salę Stanów Generalnych (Salle des États Généraux) — pomieszczenie o ogromnym znaczeniu historycznym, będące jednym z najstarszych dużych pomieszczeń świeckich średniowiecznej Francji. Można odbyć spacer po dziedzińcu zamku, spojrzeć na miasto Blois i Loarę z murów i tarasów, poczuć atmosferę dawnego dworu. Zamek tętni życiem dzięki wydarzeniom — spektaklom, pokazom, wystawom tematycznym, przedstawieniom historycznym, działalności muzealnej i edukacyjnej.
Znaczenie Blois wykracza poza samą architekturę: jest to miejsce pamięci o monarchii francuskiej, o czasach, gdy władza królewska łączyła się z mecenatem artystycznym, o epokach burzliwych konfliktów religijnych i politycznych, o tragicznych losach postaci historycznych. Blois jest przykładem, jak budowla może przetrwać czas, jak być świadkiem, kronikarzem wielu wydarzeń i jednocześnie miejscem, które potrafi się odrodzić. To zamek, który nie jest tylko zabytkiem, lecz żywym organizmem — miejscem, w którym przeszłość miesza się z teraźniejszością, gdzie turyści, mieszkańcy i historycy współtworzą doświadczenie historii.
Zamek królewski w Blois zachowuje więc swoje miejsce w dzisiejszym krajobrazie kulturowym: jest punktem obowiązkowym dla każdego, kto odwiedza Loarę, symbolem artystycznej i politycznej transformacji Francji, świadectwem przemian architektonicznych i społecznych. Gdy słońce pada na kamienne fasady skrzydła Ludwika XII czy pilastry renesansowego skrzydła Francois I, gdy w cieniu wież średniowiecznych słychać echa dawnych kroków i szmer Losarnej Loary poniżej, Blois przypomina, że historia nie jest odległa, lecz wciąż obecna — w kształcie zamków, w kształcie miast, w kształcie opowieści, jakie ludzie sobie przekazują.
Copyright 2022 - 2024 przewodnikpofrancji.pl Tomasz Spytek Podróże i sport ! | Wszystkie prawa zastrzeżone
Ta strona korzysta z plików cookies, programów rejestrujących ruch na stronie i programów afiliacyjnych. Jeżeli nie wyrażasz zgody na śledzenie, opuść ją lub zmień ustawienia w przeglądarce internetowej. Szczegółowe informacje o plikach cookies znajdziesz w polityce prywatności.