POLSKI PRZEWODNIK PO PARYŻU

W północno-wschodniej Francji, w malowniczym regionie Grand Est, rozciąga się departament Vosges, którego stolicą administracyjną i kulturową jest Épinal – miasto o bogatej historii, niepowtarzalnym charakterze i wyjątkowym dziedzictwie graficznym. Otoczone wzgórzami i lasami, przecięte nurtami Mozeli, Épinal to miejsce, gdzie historia spotyka się z nowoczesnością, a natura z kulturą. Choć w powszechnej świadomości Francuzów miasto kojarzy się przede wszystkim z barwnymi ilustracjami – słynnymi „images d’Épinal” – jego tożsamość jest znacznie bardziej złożona i wielowymiarowa. Od średniowiecznych początków, przez okres intensywnego rozwoju w epoce przemysłowej, po dzisiejszy wizerunek dynamicznego ośrodka regionalnego, Épinal konsekwentnie pielęgnuje swoje dziedzictwo, nie tracąc z oczu współczesnych wyzwań.

Épinal położone jest w południowej części Lotaryngii, nad rzeką Mozelą, w otoczeniu gęsto zalesionych wzgórz Wogezów. To strategiczne położenie geograficzne od wieków determinowało rozwój miasta – zarówno pod względem handlowym, jak i militarnym. Mozela, która płynie przez samo centrum, była przez długi czas naturalnym korytarzem komunikacyjnym, wykorzystywanym przez kupców, pielgrzymów, a także armie.

Miasto rozciąga się na dwóch brzegach rzeki, tworząc harmonijną całość łączącą starówkę, nowoczesne dzielnice mieszkaniowe i rozległe tereny zielone. Épinal jest przykładem miasta, które wtopiło się w naturalny krajobraz, nie niszcząc go, lecz współistniejąc z nim w sposób zrównoważony. Lasy Wogezów zaczynają się niemal zaraz za granicami miasta, co sprawia, że kontakt z naturą jest tu na wyciągnięcie ręki.

Historia Épinal sięga X wieku, kiedy to biskup Tulu – Thierry I – założył tutaj klasztor kanoników regularnych i nadał osadzie rangę religijnego centrum. To właśnie wokół tej wspólnoty zakonnej zaczęło rozwijać się miasto, które w kolejnych wiekach przyciągało kupców, rzemieślników i pielgrzymów. Opactwo Saint-Maurice, którego pozostałości do dziś można oglądać, stało się duchowym i administracyjnym sercem nowo powstałego ośrodka.

Nazwę miasta wywodzi się od łacińskiego „Spinalis”, oznaczającego miejsce porośnięte cierniami lub krzewami – co sugeruje, że pierwotna osada powstała na zalesionym, dzikim terenie. Średniowieczne Épinal było otoczone murami obronnymi, z zamkiem górującym nad miastem – dziś w ruinie, ale wciąż będącym ważnym punktem orientacyjnym i atrakcją turystyczną.

W kolejnych wiekach Épinal zaczęło nabierać znaczenia jako lokalny ośrodek handlowy i rzemieślniczy. Szczególną rolę odegrała tutaj produkcja papieru, której początki sięgają XVII wieku. Rzeka Mozela, dostarczająca nie tylko wody, ale i energii, umożliwiła rozwój młynów papierniczych, które z czasem przekształciły się w większe zakłady. To właśnie papiernictwo stało się bazą dla przyszłego fenomenu graficznego, który przyniósł miastu sławę w całej Francji.

W XIX wieku Épinal, podobnie jak wiele innych miast regionu, przeżywało okres industrializacji. Rozbudowa infrastruktury kolejowej, rozwój przemysłu tekstylnego, metalowego i spożywczego przyciągały robotników i przedsiębiorców. Miasto stało się ważnym ośrodkiem regionalnym, z nowoczesną infrastrukturą i rozrastającymi się dzielnicami przemysłowymi.

Najbardziej znanym elementem dziedzictwa Épinal są bez wątpienia tzw. „images d’Épinal” – kolorowe ilustracje, które od końca XVIII wieku były produkowane masowo w miejscowych drukarniach. Początkowo pełniły one funkcję dydaktyczną i propagandową – służyły do nauczania dzieci, szerzenia patriotyzmu, a także popularyzacji literatury i historii.

Największą drukarnią w Épinal była Imagerie Pellerin, założona w 1796 roku przez Jeana-Charlesa Pellerina. To właśnie on wpadł na pomysł, by łączyć drzeworytnicze ilustracje z tanim papierem i rozpowszechniać je wśród szerokiej publiczności. Obrazy przedstawiały sceny biblijne, baśniowe, historyczne, ale także codzienne życie i sceny humorystyczne.

Z czasem termin „image d’Épinal” wszedł do języka francuskiego jako idiom oznaczający przesłodzoną, idealizowaną wizję rzeczywistości – coś w rodzaju „cukierkowego” obrazka. Dziś dziedzictwo to kontynuuje Musée de l’Image – nowoczesne muzeum poświęcone historii i technice ilustracji, które gromadzi ponad 100 000 grafik z różnych epok i krajów.

Podobnie jak Toul, Épinal również odgrywało istotną rolę militarną, zwłaszcza w XIX i XX wieku. Po wojnie francusko-pruskiej i utracie Alzacji oraz części Lotaryngii, granica francusko-niemiecka przesunęła się, a Épinal znalazło się blisko nowej linii granicznej. W odpowiedzi na zagrożenie ze wschodu, władze francuskie przystąpiły do budowy tzw. „linii Séré de Rivières” – systemu nowoczesnych twierdz chroniących kraj przed inwazją.

Épinal stało się jednym z kluczowych punktów tego systemu – wokół miasta wzniesiono liczne forty, bunkry i umocnienia, które do dziś są dostępne dla zwiedzających. Podczas I wojny światowej miasto odgrywało rolę zaplecza logistycznego, natomiast w czasie II wojny światowej zostało zajęte przez wojska niemieckie, a później wyzwolone przez aliantów we wrześniu 1944 roku.

Dzisiejsze Épinal to nowoczesne, około 30-tysięczne miasto, które zachowało swój urok i funkcje regionalnej stolicy. Znajdują się tu ważne instytucje administracyjne departamentu Vosges, a także rozwinięta infrastruktura edukacyjna i kulturalna. Miasto jest siedzibą uniwersytetu lotaryńskiego w zakresie studiów inżynierskich i przyrodniczych, co przyciąga młodzież z całego regionu.

Épinal znane jest z aktywnego życia kulturalnego – oprócz Musée de l’Image działa tu również muzeum sztuki współczesnej, teatr, dom kultury oraz liczne galerie. Co roku odbywają się festiwale muzyczne, literackie i filmowe, które przyciągają nie tylko mieszkańców, ale i turystów.

Miasto szczególnie dba o tereny zielone – wzdłuż Mozeli ciągną się parki, ogrody i ścieżki spacerowe. W okolicznych lasach wytyczono trasy rowerowe, piesze i biegowe. Sport odgrywa ważną rolę w życiu Épinal – istnieją tu liczne kluby, w tym znany klub hokejowy (Gothiques d’Épinal) oraz zespół piłkarski, który od czasu do czasu przebija się do wyższych lig rozgrywkowych.

Copyright 2022 - 2024 przewodnikpofrancji.pl Tomasz Spytek Podróże i sport ! | Wszystkie prawa zastrzeżone

Ta strona korzysta z plików cookies, programów rejestrujących ruch na stronie i programów afiliacyjnych. Jeżeli nie wyrażasz zgody na śledzenie, opuść ją lub zmień ustawienia w przeglądarce internetowej. Szczegółowe informacje o plikach cookies znajdziesz w polityce prywatności.